با زیاد شدن مصرف عسل در زندگی روزمره و همچنین در درمان های طب سنتی برای بهره‌وری از خواص بی‌نظیر آن باید تجربه زیادی در تشخیص عسل طبیعی از تقلبی داشته باشیم تا بتوانیم به طور قطعی از اصالت عسل مطمئن شویم.
اما در صورت نداشتن تجربه میتوانید در این مقاله همراه ما باشید تا ضمن آشنایی با ترکیبات عسل به بررسی برخی روش های تشخیص عسل اصل از تقلبی بپردازیم.
عسل طبیعی چیست؟
عسل مایعی شیرین است که به طور طبیعی زنبورهای عسل از تراوش شکری گیاهان و گل‌ها فرآوری میکنند و در ساختارهایی از جنس موم به نام کندو اندوخته میکنند.
برای اطمینان از طبیعی بودن عسل میتوانید آن را از برندهای معروف تهیه فرمایید.
ترکیبات عسل
1. آب : میزان آب در عسل به شرایط آب و هوایی بستگی دارد، هرچه رطوبت هوا بیشتر باشد درصد آب آن هم بیشتر است.
2. ویتامین‌ها : عسل دارای 6 نوع ویتامین است. که در 100 گرم عسل به صورت زیر می‌باشد.
| ویتامین | مقدار | درصد ارزش روزانه |
| ریبوفلاوین (B۲) | ۰/۰۳۸ میلی‌گرم | ۳٪ |
| نیاسین (B۳) | ۰/۱۳۱ میلی‌گرم | ۱٪ |
| پانتوتنیک اسید (B۵) | ۰/۰۶۸ میلی‌گرم | ۱٪ |
| پیرودوکسین (B۶) | ۰/۰۲۴ میلی‌گرم | ۲٪ |
| فولیک (B۹) | ۲ میکروگرم | ۱٪ |
| ویتامین C | ۰/۵ میلی‌گرم | ۱٪ |
3. عسل دارای مواد معدنی بسیاری است که در زیر میتوانید برای 100 گرم عسل مشاهده کنید.
| ویتامین | مقدار | درصد ارزش روزانه |
| کلسیم | ۶ میلی‌گرم | ۱٪ |
| آهن | ۰/۴۲ میلی‌گرم | ۳٪ |
| منیزیم | ۲ میلی‌گرم | ۱٪ |
| فسفر | ۴ میلی‌گرم | ۱٪ |
| پتاسیم | ۵۲ میلی‌گرم | ۱٪ |
| سدیم | ۴ میلی‌گرم | ۰٪ |
| روی | ۰/۲۲ میلی‌گرم | ۲٪ |
اهمیت استفاده از عسل طبیعی
با توجه به جایگاه ویژه عسل در برنامه غذایی و خواص بی نظیری که دارد، تشخیص و استفاده از عسل طبیعی از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا ممکن است با مصرف عسل غیراصل به سلامت خود آسیب بزنید و یا نتوانید از خواص آن درجهت درمان های طب سنتی بهره‌مند شوید.
دلیل تفاوت رنگ عسل‌ها
به طور کلی رنگ و طعم و غلظت عسل به منطقه کندو‌ها و نوع گلی که زنبورهای عسل از آن شهد تهیه میکنند بستگی دارد.
همچنین عسل هایی که رنگ تیره دارند دارای طعم بیشتر و عسل های با رنگ روشن دارای طعم ملایم تری هستند. علاوه بر اینکه رنگ عسل روی طعم آن اثر می گذارد، گفته شده عسل های با رنگ تیره دارای آنتی اکسیدان بیشتری است.
رنگ 10 عسل در ایران
- عسل اقاقیا : بی رنگ، شفاف
- عسل آویشن : قرمز
- عسل گل قاصدک و توتون : زرد تیره
- عسل گندم سیاه : قهوه‌ای تیره
- عسل گون : زرد روشن
- عسل آفتابگردان : زرد طلایی
- عسل مرکبات : زرد روشن
- عسل کُنار : قهوه ای روشن
- عسل شبدر : بی رنگ و روشن
- عسل بلوط : قهوه ای تیره
روش های تشخیص عسل اصل از تقلبی
شاید برای شما هم سوال باشد آیا روشی برای تشخیص عسل اصل از تقلبی وجود دارد ؟
درصورتی که تمایل داشته باشید به صورت قطعی از اصل بودن عسل خود مطمئن شوید، تنها راه ممکن تست آزمایشگاهی آن است که با توجه به هزینه بر و زمان بر بودن این روش اغلب خریداران تمایلی به انجام آن ندارند.
بنابراین توصیه ما به شما این است عسل خود را از فروشنده های معتبر تهیه فرمایید.
حال در ادامه میخواهیم با چند روش تقریبی آشنا شویم که طبق تجربه برخی زنبورداران به عنوان روش تشخیص عسل اصل شناخته شده است.
نشانه های عسل طبیعی
1. آزمایش
بهترین روش مشاهده برگه آزمایشگاهی است.
2. شکرک زدن
شکرک زدن عسل نشانه طبیعی بودن آن است ولی زمان شکرک زدن آن به نوع گیاهی بستگی دارد که زنبور از آن عسل تهیه کرده.
البته نمیتوان به صورت قطعی بگوییم هر عسلی که شکرک بزند طبیعی است.
3. چسبندگی
اگر عسل طبیعی باشد و بین انگشتانتان بریزید، حالت چسبندگی زیادی ندارد.
4. حرارت دادن
عسل اصل با گرم کردن به سرعت کاراملی می شود ولی کف نمی کند.
5. طعم و عطر
عسل طبیعی با گذشت زمان میزان شیرینی، طعم و عطرش تغییر نمی کند.
6. فاسد شدن
عسل طبیعی کپک نمی زند و هرگز فاسد هم نمی شود.
نشانه های عسل غیر طبیعی
1. استفاده از سرکه
کمی آب را با دو تا سه قاشق سرکه داخل عسل ریخته و به خوبی ترکیب کنید. 2 – 3 دقیقه بعد اگر محصول حالت کف داشت احتمالا تقلبی است.
2. چسبندگی
عسل تقلبی به دلیل زیاد بودن درصد شیرین کننده و افزودنی، نسبتا چسبناک است.
3. حرارت دادن
عسل تقلبی بعد از حرارت دیدن حباب تشکیل می دهد.
4. طعم عسل
به علت وجود مواد شیرین کننده و شکر در عسل تقلبی، طعم آن مدت زمان بیشتری در دهان می ماند.
5. شفافیت
از پشت ظرف شیشه‌ای عسل تقلبی به راحتی می توانید اشیا را مشاهده کنید.
روش های اشتباه تشخیص عسل اصل و تقلبی
1. نوع شکرک عسل
نوع شکرک عسل به تغذیه زنبور بستگی دارد.
پس نمیتوان از روی ظاهر آن اصل بودن عسل را تشخیص دهیم، بنابراین بافت شکرک میتواند خامه ای و یا مانند دانه های شکر باشد.
2. سوختن عسل
روشی بین برخی افراد رایج شده که با آغشته کردن چوب کبریت به عسل، سپس روشن کردن آن اگر عسل سوخت تقلبی است و درصورت نسوختن اصل است، درصورتی که این روش اشتباه است و سوختن یا نسوختن عسل به منطقه و نوع عسل برمیگردد.
3. رنگ عسل
پیش تر با برخی از انواع عسل آشنا شدیم و آموختیم با توجه به منطقه و نوع تغذیه زنبور، رنگ و خواص عسل ها متفاوت است.
4. غلظت عسل
روش های متفاوتی برای بررسی غلظت عسل گفته شده، مثل تست کردن با ریخن کمی عسل روی ناخن، یا کج کردن ظرف عسل و …
درصورتی که می دانیم غلظت عسل های مناطق مختلف متفاوت است و نمیتوان از روی غلظت اصل یا تقلبی بودن عسل را تشخیص دهیم.
5. حلال پذیر بودن عسل در آب
در بعضی مراجع گفته شده می توان با ریختن عسل در آب سرد و توجه به میزان حلالیت آن در آب، طبیعی بودن عسل را تشخیص دهیم.
درصورتی که میزان غلظت و رطوبت تمام عسل ها یکسان نیست و عسل های رقیق بسیار راحتتر از عسل های غلیظ در آب حل می شوند.
